انجام پایان نامه یکی از بزرگترین دغدغه‌های دانشجویان است. اما نگرانی بزرگتر دفاع از پایان نامه است. دانشجو ممکن است تجربه دفاع را نداشته باشد یا به هر دلیل دیگری استرس داشته باشد. داشتن استرس کاملا طبیعی است اما چگونه می‌توان این استرس را کاهش داد و بر خود مسلط شد تا بتوان دفاع خوبی داشت و نتیجه چند ماه زحمت و کوشش را به ثمر رساند؟ این سوالی است که می‌خواهیم به آن جواب دهیم. در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم چگونه از پایان نامه دفاع کنیم پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
هدف دفاع از پایان نامه چیست؟
در جلسه دفاع دانشجو به همراه اساتید داور و استاد راهنما گرد هم می‌آیند تا درباره‌ی پژوهش دانشجو صحبت کنند. هدف از این جلسه این است که استادان مطمئن شوند دانشجو خود پژوهش‌ها را انجام داده است و سرقتی در پژوهش از آثار دیگران صورت نگرفته است. به علاوه استادان با پرسیدن سوال های مختلف متوجه می‌شوند که دانشجو تا چه حدی موضوع پژوهش خود را درک کرده است. شاید همین پرسش های عمیق باعث ترسناک به نظر رسیدن جلسه دفاع از پایان نامه می‌شوند.
قبل از دفاع چه کارهایی باید انجام داد؟
برنامه ریزی کنید.
مهم است که برنامه ریزی داشته باشید و هر روز را طبق برنامه پیش بروید تا بتوانید به موقع تمام کارهای انجام پایان نامه خود را به پایان برسانید و یک هفته قبل از جلسه دفاع یک نسخه از پایان نامه خود را برای استاد راهنمای خود و اساتید داور بفرستید. اینکار باعث می‌شود از استرس شما کاسته شود.
با قوانین دانشگاه خود آشنا شوید.
با قوانین دانشگاه خود در زمینه پایان نامه و دفاع آشنا شوید زیرا قوانین در دانشگاه های مختلف متفاوت است. به علاوه قوانین و ضوابط در انجام پایان نامه کارشناسی ارشد با انجام پایان نامه دکتریمتفاوت است. توجه کنید چه کسانی در جلسه دفاع شما شرکت می‌کنند. برای مثال آیا استاد راهنما یا مشاور در جلسه حضور دارند. تحقیق کنید اساتید داور شما چه کسانی هستند. اساتید داور را مدیر گروه تعیین می‌کند و درست نیست که دانشجو در این موضوع دخالتی داشته باشد. فقط باید با داوران آشنا شوید تا از استرس شما کاسته شود.
لوازم مورد نیاز روز دفاع را بررسی کنید.
- لپ تاپ خود را بررسی کرده تا مشکلی نداشته باشد.
- یک نسخه از پایان نامه خود را چاپ کرده و همراه داشته باشید.
- از فایل های مهم پایان نامه خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
- قلم و کاغذ برای نوشتن نکاتی که استادان خواهند گفت همراه داشته باشید.
- آب و مواد مغذی شیرین برای جلوگیری از کاهش فشار، همراه خود داشته باشید.
برای جلسه دفاع تمرین کنید.
بهتر است قبل از دفاع تمرین داشته باشید. به این صورت که چند باری به تنهایی یا در حضور خانواده و دوستان پایان نامه خود را ارائه دهید و از آن دفاع کنید تا در روز دفاع به اندازه کافی بر روی نحوه ارائه مسلط باشید.
بر استرس خود غلبه کنید.
این که اندکی استرس داشته باشید طبیعی است و این استرس را با راهکارهای غلبه بر استرس می‌توان از بین برد. اما اگر حس می‌کنید استرس شما بیش از حد است و اجازه نمی‌دهد بتوانید به خوبی از پایان نامه خود دفاع کنید بهتر است به مشاور مراجعه کرده تا به شما کمک کند بتوانید بهترین ارائه را داشته باشید.
سوال طرح کنید.
سوال هایی را که احتمال می‌دهید داوران از شما بپرسند روی کاغذ آورده و به خوبی روی آن ها تحقیق کنید تا جواب را پیدا کرده و به خوبی آن را درک کنید. در این صورت میتوانید به بهترین نحو به سوالات پاسخ داده و از استرس خود کم کنید.
مطالعه کنید.
در زمینه موضوع پایان نامه خود مطالعات گسترده ای داشته باشید به طوری که به کمک این مطالعات بتوانید به موضوع پایان نامه چیره شده و به راحتی به سوالات ممکن پاسخ دهید.
در جلسه دفاع چه کارهایی باید انجام دهید؟
آراسته باشید.
در جلسه دفاع به خوبی لباس بپوشید و آراسته و مرتب باشید. این نکته بسیار مهمی است و شما باید به آن توجه کنید. دید استادان به فردی که آراسته و مرتب است بهتر خواهد بود.
به درستی شروع کنید.
با نام و یاد خدا دفاع خود را شروع کنید. در ادامه خود را معرفی کرده و موضوعتان را نیز معرفی کنید. سپس استادان راهنما و مشاور را معرفی کنید. سپس از استادان و تمامی حضار جهت حضور در جلسه تشکر کنید. یادتان باشد شروع خوب می‌تواند پایان خوب را رقم بزند.
درباره ی موضوع پایان نامه خود صحبت کنید.
در این مرحله در ابتدا باید درباره‌ی دلایل انتخاب موضوع پایان نامه خود صحبت کنید و اهمیت موضوع را از جنبه‌های مختلف بررسی کنید. در ادامه باید به مدت زمانی که روی پایان نامه کار کرده‌اید و نحوه جمع آوری اطلاعات اشاره کنید.
سوال ها و فرضیه ها را مطرح کنید.
در مرحله بعد باید برای هر فصل از پایان نامه سوالی مطرح کرده و جواب آن را با فرضیه ها، نتایج تحقیقات خود و تحقیقات موجود بدهید. بهتر است زمانی که برای توضیح هر کدام از سوالات در نظر می‌گیرید حداقل ۵ دقیقه باشد و در صورت خواست داوران باید توضیحات تکمیلی ارائه دهید.
نتیجه گیری کنید.
پس از گذراندن تمام مراحل بالا و در انتهای ارائه نوبت به نتیجه گیری از پژوهش شما است.به طور خلاصه کل مطلب و نتیجه گیری خود از موضوع پایان نامه را بیان کرده و پیشنهادهایی ارائه دهید. سعی کنید توضیحاتتان خیلی طولانی نشود.
نکات مهم دیگر در دفاع از پایان نامه
- در طول جلسه هنگامی که استادان داور صحبت می‌کنند شما صحبت نکنید یا به عبارتی وسط حرف استادان نپرید.
- استادان را با لفظ استاد یا دکتر نام ببرید.
- با استادان بحث و جدل نکرده و مؤدب باشید.
- ممکن است جلسه دفاع تا چند ساعت هم به طول بینجامد پس قبل دفاع به خوبی استراحت کنید.
- به تمامی سوالات داوران پاسخ دهید.
- برای کاهش استرس خود میتوانید هر از چند گاهی به پایان نامه خود نگاه بیندازید.
- یادتان باشد سکوت استادان نشانه نارضایتی از شما نیست پس نگران نشوید.
امیدواریم توانسته باشیم به تمامی نکات مهم برای داشتن یک دفاع خوب از پایان نامه اشاره کرده باشیم. اگر شما نکات دیگری به ذهنتان می‌رسد خوشحال می‌شویم از طریق بخش نظرات دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.